Srbija iz ugla turizma – šta posetiti?

Srbija je bogata kako prirodnim lepotama tako i kulturnim i istorijskim znamenitostima od svetskog značaja. U nastavku je samo deo bogatstva naše turističke ponude.

Đavolja Varoš

Nalazi se na jugu Srbije, jugoistočno od Kuršumlije i jugozapadno od Niša. Ovaj lokalitet predstavlja jedinstvenu kombinaciju dva prirodna fenomena, a to su zemljane figure i izvori vode izuzetne mineralizacije i kiselosti. Njihovu specifičnost upotpunjuje okolina koju čine ostaci naselja, groblja, stare crkve i čitav ambijent koji odiše mističnošću, interesantnom lepotom i jedinstvenošću.

Ovaj spomenik prirode ukupno ima 202 zemljane figure, nastale kao rezultat viševekovnog erozivnog procesa, koji formira, oblikuje i menja njihovo obličje. Interesantno je kako se pod uticajem kiša i snegova figure transformišu u potpuno drugačije, skraćuju i ponovo stvaraju, pa njihova pojava deluje gotovo nestvarno.

Fascinantno je da jedna figura koja je u proseku širine oko 3 metra, a u visini doseže više od 10 i završava takozvanim kapicama, opstaje vekovima pod teretom kamena.

Postoji više legendi u vezi sa Đavoljom Varoši. Jedna od njih govori o planu đavola, koji je rezigniran mirom i blagostanjem u kome su živeli stanovnici ovog kraja, njih prokleo i omamio da zaborave na rodbinske odnose, te su oni rešili da venčaju brata i sestru. Venčanje je ipak sprečila vila, koja je molitvama prizvala prirodnu nepogodu. Spojilo se nebo sa zemljom, a jak vetar je okamenio mladence i svatove, a danas oni predstavljaju zemljane figure.

Još jedno verovanje jeste da su figure okamenjeni đavoli. Njih su ljudi dugo nosili na plećima, trpeći zlo i nedaće, a otarasili su ih se prenoćivši pored crkve Svete Petke.

Uvac

Specijalni rezervat prirode prve kategorije nalazi se u jugozapadnoj Srbiji, a prostire se između dve planine: Zlatara i Javora. Kanjon reke Uvac predstavlja prizor od koga zastaje dah, prvenstveno zbog lepote same reke kao i zbog jedinstvenih kraških oblika: vrtača, uvala, jama i pećina.

Neverovatno čudo prirode je Ušački pećinski sistem sa preko 6000 metara dugim kanalima.

Kombinacija nestvarnih meandara koje je priroda stvorila na magičan način i neverovatne boje kristalno čistog jezera Uvac, pravi je raj za sve zaljubljenike u prirodu. Prirodne vijuge koje reka pravi godinama probijajući krečnjačke stene, meandri reke Uvac podsećaju na lavirint i na nekim mestima prave skretanja pod uglom od 270 stepeni.

Posmatraču deluju nestvarno i predstavljaju pravi dokaz da priroda stvara najlepša umetnička dela.Pored prirodnih lepota, ono što odlikuje i čini jedinstvenim ovo područje čini prisustvo i gnežđenje više od stotinu vrsta ptica.

Veoma retka i ugrožena vrsta jeste Beloglavi sup, posebna vrsta orla lešinara koji je pre dvadesetak godina spašen od izumiranja upravo ovde.Njegovo postojanje ima nezamenljivu ulogu u sprečavanju zaraze i lancu ishrane, obzirom da se hrani uginulim životinjama. Može se videti u pojedinim delovima klisure, potkapinama i stenama, a sa impozantnim rasponom krila od čak tri metra, ova vrsta orla može se sresti jedino ovde i u kanjonu reke Trebišnjice.

Upravo zbog svoje specifičnosti i u cilju zaštite Beloglavog supa, područje oko reke Uvac proglašeno je za specijalni rezervat prirode.

Fruška gora

O lepoti ove planine svedoči interesantna legenda, poznata među Sremcima. Naime, kada je Bog stvarao svet, Sremac se uspavao i došao tek sutradan. Pošto je Bog već sve razdelio te mu nije preostalo ništa, ustupio je Sremcu delić raja. Ako je sudeći po lepotama ovog područja, gde se u Vojvodini, najravnijem delu Srbije, uzdiže planina, reke Sava i Dunav, manastiri, bogat biljni i životinjski svet, u legendu se svakako može verovati.

Na mestu nekadašnjeg Panonskog mora vekuje 16 manastira sagrađenih u periodu između 16. i 18. veka, u baroknom i stilu moravske arhitekture srednjevekovne Srbije. Nekada se na ovom području nalazilo 35 manastira, ali veliki deo je uništen u razaranjima i ratovima. Ovo područje ponosno nazivaju jos i srpskim Atosom, odnosno srpskom Svetom Gorom.

Prilikom posete Fruškoj gori, nikako ne treba propustiti degustaciju fantastičnih vina. Ova planina bogata je brojnim vinarijama sa izuzetno dugom tradicijom, od kojih su mnoge uređene kao tradicionalna sremska domaćinstva, te se uz čašu kvalitetnog vina i priču o nekadašnjem Sremu, može uploviti u duh i vreme predaka, učenih ljudi i boema koji su se iznova vraćali ovom kraju.

Frušku goru krasi i 12 veštačkih jezera kao i veliki broj izletišta. Jedno od najposećenijih mesta je banja Vrdnik, smeštena na obodu planine i izuzetno bogata izvorima termomineralne vode.

Kada se pomene ova planina, ne smeju se izostaviti Sremski Karlovci. Šarmantan gradić u podnožju Fruške gore poznat je po dobrom vinu, Velikom Patrijaršijskom dvoru, Sabornoj i Rimokatoličkoj crkvi, kao i brojnim građevinama. Svakako najvažnija jeste prva srpska gimnazija, osnovana davne 1791. godine od strane mitropolita Stefana Stratimirovića.

Na policama gimnazijske biblioteke nalaze se primerci prvih srpskih knjiga, a škola se danas može pohvaliti činjenicom da njeni đaci uče retke jezike poput arapskog, grčkog i staroslovenskog.

Vino koje se može probati samo na ovom mestu jeste bermet, koji se čak pio i na Titaniku i evropskim dvorovima. Vinovu lozu u Karlovce doneo je rimski car Prob, a danas se vinarstvo kao osnovna grana privrede ovoga kraja, ponosno slavi na danima Grožđebala na jesen svake godine.

I ovaj grad ima svoju legendu, po kojoj se veruje da će se onaj ko popije vodu sa čuvene Česme četiri lava, vratiti u Sremske Karlovce i tu venčati. Bez obzira na legendu, ovo je svakako mesto kome se svako vraća kada ga jednom poseti.

Tara

Planina poznata po netaknutoj prirodi, skijalištima, kao i raznovrsnosti biljnog i životinjskog sveta, prema narodnom verovanju bila je dom staroslovenskog boga Tara, upravo zbog svoje lepote i jedinstvenosti.

Idealan je izbor mesta za odmor mnogim turistima, jer se ovde može zadovoljiti ukus skijaša, biciklista, planinara, avanturista, ljubitelja prirode kao i onih koji su jednostavno došli da odmore. Najpoznatiji lokaliteti su: Kaluđerske Bare, Sokolina, Zaovine sa jezerima, Predov krst i Mitrovac. Nešto posebno jeste Tepih livada, deo rezervata Crveni potok.

Kako joj i samo ime kaže, ova livada se ugiba pod nogama čoveka i stvara osećaj hodanja po najmekanijem tepihu, a nastala je zadržavanjem vode zbog nepropustivog zemljišta na kome se nalazi.

Planina Tara proglašena je za nacionalni park zbog neverovatne prirode, klime, bogatih šuma, reka, planinskih vrhova. Takođe, ovde živi veliki broj ptica i sisara, a pod posebnom zaštitom nalaze se srna, divokoza i medved.

Ko poseti Taru, mora obići i sve lepote u njenoj okolini. Na njenim obodima nalazi se jezero Perućac koje predstavlja pravi raj za pecaroše, kao i ljubitelje prirode. Nalazi se na reci Drini, gde se u julu mesecu održava čuvena Drinska regata. Ovo je pravi događaj za sve avanturiste i ljubitelje adrenalinskih sportova jer pruža priliku da dožive avanturu kroz spuštanje strmim kanjonima reke, spustom dugim 25 kilometara.

Takođe, u neposrednoj blizini Nacionalnog parka Tara nalaze se Višegrad, etno selo našeg proslavljenog reditelja – Drvengrad i Mokra Gora. Doživljaj upotpunjuje čuveni voz Ćira, koji predstavlja turističku atrakciju ovog kraja, gde se pruža mogućnost vožnje po šinama uskog koloseka, prugom poznatom kao Šarganska osmica.

Đerdapska klisura

Nacionalni park poznat i pod imenom Gvozdena kapija Dunava, prostire se na površini od 63.000 hektara i predstavlja pravo blago prirode. Najveći prirodnjački i arheološki muzej Evrope, kako ga sa punim pravom nazivaju, nalazi se na samom istoku Srbije, na reci Dunav, na čijoj obali se prepliću klisure, kanjoni, veliki broj pećina i kotlina.

Đerdapska je bez sumnje najlepša klisura Evrope koja se sastoji od četiri klisure jedinstvene lepote – Golubačke, Gospođina Vira, Kazana i Sipske. Najinteresantniji predeli su Veliki Štrbac, kao i Mali i Veliki Kazan gde je Dunav najuži i najdublji.

Na samom ulazu u klisuru, na desnoj obali Dunava nalazi se tvrđava Golubac koja datira iz prve polovine 14. veka. Svojom burnom istorijom i stamenošću deset kula, zrači posebnim istorijskim duhom i lepotom i svakako posetioce ne ostavlja ravnodušnim.
Na rimskom putu nacionalnog parka nalazi se tabla posvećena caru Trajanu, na osnovu koje se svedoči da je sam car izgradio deo đerdapskog puta za potrebe rata protiv Dačana. Obilazak ovog drevnog spomenika moguć je samo vodenim putem, te tura obuhvata i razgledanje prelepih pejzaža i prirodnih predela, što daje dodatnu draž.

Ovde se nalazi i jedno od najznačajnijih arheoloških nalazišta kamenog doba, Lepenski Vir. Njegova kultura je stara oko 8.500 godina i predstavlja neverovatno otkriće koje razrešava tajne života ljudi u ovom istorijskom razdoblju. Istraživanja su pokazala da je na ovom mestu postojala zajednica izuzetno razvijene kulture, složenih društvenih odnosa i kao takva je prva u Evropi planski organizovala svoja staništa.

Posetioci svakako ne smeju da zaobiđu i muzej Lepenski Vir, koji daje odgovore na mnoga istorijska i pitanja o postojanju najranijih civilizacija.

Vlasinsko jezero

Najveće i najviše jezero u Srbiji predstavlja pravo skriveno blago na jugoistoku naše zemlje. Još uvek nedovoljno turistički iskorišćeno, pravo je mesto za odmor u savršenom miru i netaknutoj prirodi.

Idealni je izbor ribolovaca, ali i savršeno za kupanje, plivanje i sportove na vodi. Čitava visoravan prošarana je šumama, livadama i pašnjacima, na kojima se mogu naći brojne endemske vrste biljaka i veliki broj izvora vode, za koju stručnjaci tvrde da je najkvalitetnija u celoj Srbiji.

Na jezeru se nalaze dva ostrva – Stratorija i Dugi del, ali ono što je specifično i nesvakidašnje za Vlasinu jesu plutajuća ostrva. To su delovi kopna koji nisu pričvršćeni za dno, te stalno menjaju svoj položaj i plutaju po jezeru. Ovo prirodno čudo jedinstveno je u Srbiji i nikako ne treba propustiti ovaj prizor.

Srbija sa svim svojim lepotama

Iz kojeg god pravca ušli u Srbiju, posetioci će imati šta da vide. Bilo da je reč o ljubiteljima seoskog turizma, osobama koje preferiraju gradsku vrevu, ali i vernicima, skijašima, planinarima ili pak gurmanima, širok je spektar ponude koja će zadovoljiti i najveće kritičare.

Na vojvođanskim salašima se uz zvuke tambure može pojesti odličan gulaš, specijaliteti od divljači ili riblja čorba, u Šumadiji uz ritam „dvojke“ najbolje pečenje, u planinskim krajevima fantastični sirevi i kajmak, a na samom jugu uz trubače i merak najbolji roštilj.

Upravo raznolikost kulture govora, muzike i tradicije od severa ka jugu zemlje nešto je što Srbiju čini autentičnom i što treba negovati i čuvati.