Svaka osoba mora da izabere onoliko istine koliko može da podnese, rečenica je Irvina Jaloma, pisca i psihoterapeuta koji je osvojio svijet romanima u kojima se junaci uglavnom suočavaju sa istinom o sebi.
Neobični Amerikanac, potomak je jevrejsko-ruske emigrantske porodice. Odrastao je u siromašnom crnačkom predgrađu. Sada je penzionisani profesor psihijatrije Stenford univerziteta, a bavio se psihoterapijom. Poznat je kao zagovornik grupne terapije.
Njegove prve knjige imale su pedagošku namjenu, učenje o grupnoj psihoterapiji, a ta pedagoška crta se prenijela i na njegove najpopularnije romane u kojima nam kroz pitke rečenice, približava unutrašnji svijet velikih filozofa. Romani Kad je Niče plakao, Problem Spinoza i Liječenje Šopenhauerom nas upoznaju sa filozofijom, filozofima, ali i sa nama samima i imaju terapijsko dejstvo.
Sa knjigama Jaloma, čitalac može zasigurno da shvati da nije sam u suočavanju sa egzistencijalnim strahovima.
Što više poznajemo sebe, bolje živote možemo da živimo. I kada zapadnemo u nevolju, vrlo često ono što se dešava je da izrone djelovi ličnosti koje ni mi sami ne poznajemo dobro,
kaže Jalom.
Upravo takvo suočavanje sa sobom doživljavaju i njegovi likovi kroz psihoterapiju ili terapiju razgovorom. Pri tome, terapijsko dejstvo je uvijek obostrano. Jednako ima ljekovito dejstvo i za onog koji se ispovijeda i za onoga koji sluša.
Psihoterapeutska praksa Jaloma je duboko ukorijenjena u njegovim romanima, a pogotovo u zbirci pripovjedaka Krvnik ljubavi.
Ne volim da radim sa pacijentima koji su zaljubljeni. Možda zato što im zavidim. I ja žudim za ljubavlju. Možda zato što su psihoterapija i ljubav fundamentalno nespojive.Dobar terapeut teži da se izbori protiv tame u čovjeku i pronađe prosvjetljenje, dok romantičnu ljubav podržava misterija koju svaka vrsta inspekcije ruši. Moram da budem dželat ljubavi.
Jednako interesantan u svojim stručnim knjigama, Jalom ne izopštava psihoterapeuta kao čovjeka koji više zna, već ga u patnjama i strahovima izjednačava sa pacijentom.
Najjači motiv straha, prisutan kako u romanima, tako i u stručnoj literaturi Jaloma je strah od smrti. To se može vidjeti i u citaima iz njegovih knjiga, gdje se u okviru straha od smrti daje najveća vrijednost upravo životu:
Život je iskra između dvije identične praznine, tame prije rođenja i tame posle rođenja.
„Kad je Niče plakao“
Živite život punim plućima i onda, samo onda možete da umrete. Nemojte ostavljati neproživljeni život za sobom.
„Liječenje Šopenhauerom“
Ono što je njegov recept protiv straha od smrti je proživljen život:
Što ste manje živjeli svoj život, to je veći strah od smrti. Pri tome bježanje nikada nije rješenje jer Bol je tu; kad mu zatvorite jedna vrata, pokucaće negdje drugo.
Sada već u godinama, često govori o strahu pacijenata od njegove smrti i odsustvu u terapeutskoj podršci. U istom strahu su i čitaoci njegovih djela – da će otići i ostaviti ih bez još jednog Jalomovog lijeka.
Piše: Vesna Vukadinović
A možda Šopenhauer, koji shvata suštinu hrišćanstva kao nadu u večni život kao kompenzaciju za loš ovozemaljski, kroz obećanja o raju i uskrsnuću, kaže pustite me tog traženja svetlosti i živite koliko vam je vreme.Od uskrsnuća nema ništa.
Nemojte me držati za reč, ali sam poprilično siguran da je citat : „Život je iskra između dvije identične praznine, tame prije rođenja i tame posle rođenja.“ iz „Lečenja Šopenhauerom“, jer Šopenhauer tvrdi da smo posle smrti ono što smo bili pre rođenja, tj. to je njegova originalna misao. Ovaj drugi citat je pak iz „Kad je Niče plakao“ – „Živite život punim plućima i onda, samo onda možete da umrete. Nemojte ostavljati neproživljeni život za sobom.“ Suštinska razlika između Ničea i Šopenhauera jeste ta da Niče slavi život, a Šopenhauer kaže: „Kad bismo otišli na groblje i svakom pokucali na mesto počinka te priupitali da li bi nanovo ustali, svi bi oni odmahnuli glavom.“
Verovatno je došlo do zabune.
Pozdrav i sve najbolje!