Bogovi su stvorili živa bića od gline i vatre. Dali su im neophodne osobine za opstanak; nekima krzno, a drugima krila da lete… Kada je došao red na čoveka, Bogovi videše da su ostali bez darova, i stvoriše čoveka nagog, bespomoćnog usred prirode.
(citat iz filma)
Kada govorimo o autorskom filmu, naročito u okvirima evropske kinematografije, ime Pedra Almodovara nemoguće je izostaviti. Kao dobitnik Oskara, Zlatne palme i nagrade Bafta, smatra se jednim od najvećih španskih, pa i evropskih, reditelja danas.
I pored popularnosti koju Almodovar uživa van granica Španije, uspeo je odoleti Holivudu, snimajući filmove uglavnom na maternjem jeziku. Na taj način, sačuvao je svoj umetnički integritet, koji mnogi evropski reditelji često gube, odlazeći upravo u Holivud.
Rađen po motivima priča kanadske nobelovke Alis Manro, Hulijeta je prvobitno trebao biti film na engleskom jeziku, sa Meril Strip u glavnoj ulozi. Zbog nedostatka kompletne vizije filma u tom trenutku, kako je rekao, Almodovar odustaje od toga, a film ipak snima na španskom.
O čemu govori film Hulijeta?
Prvobitno zamišljen kao Silencio (Tišina), što je dugo vremena bio radni naziv filma, Hulijeta između ostalog, govori upravo o tišini između majke i ćerke, koja svoje korene ima u prošlosti. Upravo ta tišina, manifestovana u nepostajanju odnosa i komunikacije uopšte, postaje nepodnošljiva, razarajuća i dovodi do jednog stanja opasnog po svaku ličnost.
Kroz spoj melodrame, erotike i misterije, Hulijeta nas uvodi u mračne strane ljudske psihe i u kompleksnost ljudskih odnosa. Pre svega, govori o odnosu majke i ćerke, majčinskoj ljubavi i ljubavi uopšte. Takođe, kroz lik Hulijete (one iz starijih dana), vidimo svu bespomoćnost i slabost nas ljudi, u situacijama koje nam neretko servira život. Ovo je film o duhovima prošlosti, nesporazumima, krivici i kažnjavanju.
Vraćajući nas nekoliko godina unazad, smenjujući sadašnjost i prošlost, reditelj nas postepeno upoznaje sa tajnama i istorijom jedne porodice, kao i uzrocima Hulijetinog stanja. Par godina nakon jedne porodične tragedije, Hulijetina ćerka Antia, napušta svoju majku i zauvek nestaje iz njenog života. Odlazeći na duhovno putovanje kako kaže, Antia kažnjava i sebe i nju (razlog kažnjavanja, namerno neću otkrivati). Od tog trenutka, pratimo Hulijetu, njeno psihičko stanje i proces njenog poniranja u mrak.
Glumačka postava filma
Jedan od najvećih kvaliteta ovog filma, svakako je i gluma. U ulozi mlade Hulijete, odličan posao odradila je Adriana Ugarte, dočaravši mladu, lepu i šarmantnu devojku.
Možda i najveći plus ovog ostvarenja, jeste sjajna i na visokom nivou glumačka izvedba Eme Suarez u ulozi Hulijete iz kasnijeg perioda. Sarađujući prvi put sa Almodovarom, odglumila je depresivnu ženu na ivici nervnog sloma, i ostvarila rolu o kojoj će se tek pričati i za koju slobodno mogu reći da je zaslužila bar nominaciju za Oskara.
Upravo kroz ove dve uloge, koje su totalne suprotnosti (Hulijeta iz mlađih i starijih dana) vidimo svu prolaznost kako lepih tako i ružnih trenutaka od kojih je sačinjen naš život.
Kritika filma
Kvalitet filma prepoznala je Evropska filmska akademija (EFA) dodelivši mu tri nominacije: za najbolji film, najbolju režiju i najbolju žensku ulogu, koju su u ovom slučaju podelile sjajne Ema i Adriana.
Za razliku od nekih ranijih ostvarenja ovog španskog reditelja, ovde skoro da nema onog specifičnog, almodovarovskog humora. Oni koji su upoznati sa njegovim ranijim filmovima, gledajući Hulijetu, na trenutke će možda imati osećaj da je u pitanju film koji su već negde videli. Upravo to može biti zamerka na isti.
Isto tako, treba reći da je Almodovar autentičan i jedan od onih reditelja za koje kažemo da celog života snimaju isti film. Iako nije na nivou nekih njegovih ranijih ostvarenja (što je vrlo teško ostvariti), možemo reći da je ovo dobar i tipičan almodovarovski film, pun melanholije, sjajne muzike i odlične fotografije.
Ono što je vidljivo jeste činjenica da ovaj veliki reditelj i pored toga što ima šezdeset i sedam godina i iza sebe nekoliko remek-dela i dalje uživa radeći ono što najbolje zna, a to je snimanje filmova.
Sudeći po ovom filmu koji se po mnogim listama i mišljenjima kritičara spominje kao jedan od favorita za nagradu Oskar (u kategoriji najboljeg filma van engleskog govornog područja, ovogodišnji je kandidat Španije za Oskara), Almodovar je reditelj koji nam još uvek može ponuditi nešto kvalitetno.
Piše: Vedran Grahovac
